wrapper

آخرین مطالب

قالی بافی

این مورد را ارزیابی کنید
(2 رای‌ها)

قالی بافی

مراحل بافت فرش

مراحلی كه برای شروع بافت يك فرش مي‌بايست رعايت گردد عبارتند از:

1ـ آماده‌سازی مواد اوليه شامل نخ‌چله، نخ پشمي(خامه)، نخ پود.
2ـ آماده‌سازی دستگاه (دار) و ابزار.
3ـ آماده‌سازی نقشه مورد نظر.
4ـ چله‌كشی (نصب نخ چله يا تارها بر روی دار قاليبافي).
5ـ بافت گليم، ابتدای فرش.

6ـ ساده‌بافی ابتدای فرش، انجام عمل گره زدن بر روی تارها به وسيله خامه.

7ـ نقشه‌خواني، انجام عمل گره زدن براساس خانه‌های رنگی نقشه.
8ـ انجام عمل زیری و رویی و عمل كوبيدن آن ها.
9ـ کناره پيچی كناره‌ها.
10ـ عمل كوبيدن رگ ها و قيچي‌زدن سرپرزهای اضافي.
11ـ رعايت در جلوگيری از معايب احتمالی هنگام بافت.
12ـ پايين‌كشی :اتمام كار يك فرش بافته شده.


توضيح اينكه در يك فرش تراكم گره‌ها و ظرافت آنها نمايانگر ميزان مرغوبيت و كيفيت فرش است.
بدين معنی كه هر چه تعداد گره‌ها زيادتر و در اصطلاح فرشبافی هر چه پرتر باشد كيفيت آن بالاتر خواهد بود.

مراحل مختلف بافت قالی
گره یا ریشه زدن
نحوه کشیدن یا رد کردن پود ضخیم
نحوه کشیدن یا رد کردن پود نازک
شیرازه یا کنار پیچ
نحوه ترمیم پارگی چله ها
پایین کشیدن قالی
بریدن و پایین آوردن قالی

گره يا ريشه زدن
گره يا ريشه زدن قالي يكي از امتيازاتي است كه بافت قالي را از ساير دست بافت هاي سنتي نظير گليم و جاجيم جدا مي كند. ريشه زدن عبارتست از پيچيدن يا گره زدن نخ پشمي (خامه) و يا ابريشمي به دور دو چله (تارهاي زير و رو) به طريقي كه اندازه دو سر اين گره تشكيل يك پرز دولا را در قالي بدهد.
• گره زدن: براي بافت گره ابتدا مقداري از خامه (نخ پشمي) را از جدا كرده و در حالي كه تیغ قالی بافی را به دست راست دارند، با دو انگشت شست و سبابه دست چپ سر خامه جدا شده را نگه داشته و سپس به وسيله سر انگشت سبابه دست راست يك جفت چله (زير و رو) را جلو آورده و ضمن اين كه حدود 2 سانتيمتر از خامه بين انگشتان دست چپ بيرون آمده، آن را از پشت چله اول رد نموده، پس از خم كردن سر آن خامه از روي چله دوم به سمت پشت آن عبور داده و از مابين دو تار به سمت روي قالي جلو كشيده و كاملاً پايين مي آورند. اين كار با انگشت شست و سبابه دست راست صورت مي گيرد. سپس به وسيله لبه تیغ سر نخ اضافه را مي برند. زدن گره ابتدا كمي مشكل به نظر مي رسد ولي به مرور چنان مهارت و تسلط پيدا خواهد شد كه حركت انگشتان به سرعت اين كار را انجام خواهند داد.
نحوه كشيدن يا رد كردن زیری
در بافت از انگشتان دست براي عبور پود استفاده مي شود براي اين كار ابتدا چوب سات را بالا برده، فاصله دم كار با زيگزاك را زياد كرده و پود ضخيم را از زير زيگزاك و از بين تارهاي زير و رو به وسيله انگشتان دست عبور داده و با دفتين آن را محكم مي‌كوبند.

نحوه كشيدن يا رد كردن رویی
براي پودكشي رویی ابتدا چوب پشت سات را به پايين كشيده تا زيگزاك چله ها به طور يك دست و يكنواخت به دم كار نزديك شود. سپس نخ رویی را از بالاي زيگزاك و لابه لاي چله ها عبور داده و با گوشه دفتین آن را آرام آرام به زير زيگزاك آورده و به خورد قالي مي دهند. سر ديگر رویی را كه معمولاً با دست چپ آزاد مي شود بايد طوري رها باشد كه به راحتي بر روي پود ضخيم بخوابد. سپس با زدن دفتین آن را كاملاً كوبيده تا در پشت قالي بين رگ هاي بافته شده فاصله نيافتد. توجه داشته باشيد، چون نخ رویی ظريف و نازك است و به طور مار پيچ از لا به لاي تارهاي چله مي گذرد كشش آن در هنگام پودكشي مهارت خاصي مي خواهد، بنابراين بايد دقت شود كه نه زياد آزاد باشد، زيرا به صورت اضافه در لابه لاي چله ها قرار مي گيرد و قالي زیر و رو مي شود، و نه اين كه زياد سفت كشيده شود چون نازك است و امكان دارد پاره شود. از اين نظر بايد در كشيدن و كوبيدن رویی دقت بيشتري به عمل آيد.

رویی ، تمامي چله ها را دور زده و تارهاي زير و روي چله را كه در اثر بافت هر رگ نامنظم شده اند مرتب مي نمايد و باعث استحكام قالي مي شود. رویی از پشت قالي كاملاً پيداست چون تمامي چله ها را دور مي زند. رنگ رویی متناسب با رنگ زمينه قالي آبی یا خاکی می باشد.

كناره پيچ
بعد از بافت هر رگ بايد كناره پيچ نيز به موازات قالي بافته شود. بافت کناره پیچ تا حدودي تارهاي چله را مهار نموده و از گسيختگي آن جلوگيري مي نمايد. ضمناً‌ در اطراف و حواشي قالي، ضمن پوشاندن سر پودها نظم و ظرافت خاصي مي دهد.
کناره پیچ:

براي بافت كناره پيچ چند رشته نخ خامه را كه همرنگ ساده بافي و متن اصلي قالي مي باشد به هم تابيده و به صورت گلوله كوچكي در مي آورند. (يك گلوله براي کناره سمت راست و يك گلوله براي کناره سمت چپ). سر نخ گلوله را به 3 يا 5 رشته تار (برحسب اندازه و ظرافت قالي) كه قبلاً در مرحله چله كشي براي کناره پیچ در طرفين چله ها پيش بيني شده گره مي زنند (معمولاً حدود 10 سانتيمتر به اندازه سر ريشه هاي قالي در ابتدا و انتها، سر آن را آزاد مي گذارند) پس از هر نوبت رویی و زیری دادن گلوله را از تارهاي کناره عبور داده و همراه سر زیری و رویی به صورت لوله اي يا حصيري پيچانده و محكم مي كشند و اين كار را در همه رگ ها تكرار مي نمايند.

نحوه ترميم پارگي چله ها
در حين بافت چنانچه چند تار از تارهاي چله پاره شد و تارهاي پاره شده کنار هم باشند و محل پارگي نيز بين چوب کوجي و دم کار باشد، ابتدا کمي نخ از جنس چله به اندازه لازم تهيه کرده آن را به سر تارهاي پاره شده به نحوي که گره ها در يک خط قرار نگيرند، گره زده سپس چله ها را به وسيله سوزن در حد 3 تا 5 سانتيمتر زير دم کار داخل قالي نموده و محکم مي نمايند. اگر بالاي چوب کوجي چله ها پاره شده باشند با رعايت کوجي پيچي و اتصال چله ها به نخ کوجي و مشخص کردن چله هاي زير و رو به روش فوق عمل مي نمايند. چنانچه يک تار پاره شود مقداري نخ چله به سر آن گره زده و به دم کار آورده و به چله بغلي آن گره مي زنند و اضافه گره را نيز همانند پود داخل چله هاي زير ورو مي نمايند.

پايين كشي قالي
پس از اينكه قالی بافته شد و به اصطلاح بالا آمد، قالي نقش مي گيرد و زماني مي رسد كه براي ادامه بافت، قالي بايد پايين كشيده شود.
اگر عمليات بافت قالي مطابق نقشه ادامه يابد نقشه به طور كامل پياده خواهد شد. حال مانند ابتداي قالي، سپس لحظه اي فرا مي رسد كه مي بايست قالي از دار بريده شده و پايين آورده شود.

بريدن و پايين آوردن قالي از دار
شيوه بريدن به اين شكل است كه ابتدا بوسيله خط كش سرتاسر عرضي چله اضافه بالاي قالي به فاصله 10 تا 15 سانت (براي منظور نمودن سر ريشه قالي) بالاي زنجيره بافي را به صورت يك خط مستقيم علامت مي زنند (در واقع محل بريدن را مشخص مي نمايند) سپس كمي چله ها را شل نموده و به وسيله قيچي 5 سانتيمتر به 5 سانتيمتر چله ها را از كناره ها و وسط قالي به تناوب قيچي مي نمايند تا همه چله ها به طور يكنواخت بريده شود. اگر در اين كار دقت نشود ممكن است معايبي مثل سركجي در قالي بوجود آيد.

در بريدن قاليهايي كه چله آنها در زير دار به طناب پيچ دوخته شده و يا قالي در نيمه بافت در پايين كشي دوخت خورده است با دقت نخ دوخت را مي شكافند تا قالي كاملاً آزاد شود. سپس قالي را از پشت پهن نموده و سر قيچي ها و تارهاي اضافي چسبيده به قالي را جدا مي كنند و آن را جارو مي كنند و همين عمل را در روي قالي نيز انجام داده و آن را تميز مي نمايند.

خواندن 653 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

سخن مدیر وب سایت داپار

امروزه ما شاهد سایت ها و پایگاه های متعدد اینترنتی و اینترانتی در پهنه ی جهان هستیم. برخی  با هدف به کارگیری فکر و اندیشه در جهت سالم و سازنده به راه افتاده، با مخاطبان خاص سخنانی خاص را بیان می نمایند.
در کشور عزیز ما ایران هر روز به ....

ادامه مطلب
حاج محمد جعفری داپاری

قوانین و مقررات

به طور کلی حق شخص بر حریم خصوصی را می‌توان ...
رفع مسئوليت عمومي، قوانين و شرايط استفاده ضمن ...
از دیدگاه صاحب نظران ، یک مجموعه بزرگ باید علاوه ...